Radite u Zavodu za ginekologiju, perinatologiju i neplodnost „Mehmedbašić“ u Sarajevu na poslovima biologa/genetičara. Recite nam više o Vama i Vašem profesionalnom angažmanu?
Rođena sam 1981.godine u Gacku, Bosna i Hercegovina. Sa četrnaest godina kao izbjeglica odlazim u SAD, gdje završavam osnovno i srednje obrazovanje te na Layola Univerzitetu u Čikagu 2004. godine diplomiram biologiju sa genetikom. Master studij i magisterij završavam 2007. godine na North Eastern Illionis Univerzitetu. Doktorski studij sam pohađala na Illionis Institute of Tehnology od 2009. do 2011. godine. Od 2009. godine sam certificirani citogenetski tehnolog.
Radila sam u prestižnim univerzitetskim klinikama, bolnicama, institutima i laboratorijama. Od 2003. godine do kraja 2015. godine (Loyola University Chicago, ACL Laboratories, Rosemont, Ilinois, Chicago Health Consultants, Advocate Lutheran General Hospital, Ilinois), najduže na poslovima supervizora za citogenetiku.
Moja se porodica odlučila vratiti u Bosnu i Hercegovinu i na svu sreću, vrlo brzo dobijam zaposlenje u Zavodu „Mehmedbašić“ gdje radim u Laboratoriju za genetiku od početka 2016. godine.
Šta je Vaš konkretan posao, u čemu se sastoji korist genetske dijagnostike za pacijente iz oblasti ginekologije, trudnoće i neplodnosti?
Radim svoj posao biologa/genetičara u vrlo zahtjevnoj i dinamičnoj dijagnostici genetskih oboljenja vezanih za trudnoću, opšte ginekolološko i reproduktivno zdravlje naših pacijenata. Radim analizu plodove vode nakon rane amniocenteze koja rezultira patološkim ili fiziološkim kariogramom fetusa (genetskom kartom nerođenog djeteta). To je vrlo važna pretraga jer smo svjedoci da se genska ili hromosomska oboljenja fetusa dešavaju u sve mlađoj životnoj dobi žene (Down, Edwards, Patau, Klinefelter sindrom i sl.).
Rana amniocenteza je i danas zlatni standard i jedina je dijagnostička metoda u prenatalnoj genetskoj dijagnostici nerođenog fetusa. Danas postoje i drugi prenatalni testovi (neinvazivni testovi iz krvi majke, kombinirani probir i slično). Ovi testovi su testovi budućnosti, ali su još uvjek skrining/probir testovi koji ukazuju na mogućnost, rizik da fetus ima neku genetsku bolest. To još nije dijagnoza genetske bolesti fetusa. Jedina medicinska istina i tačna dijagnoza genetskog zdravlja fetusa je rana amniocenteza i kariogram fetusa. U Zavodu radimo i kariogram odraslih i djece iz različitih medicinskih razloga.
U sklopu prenatalne dijagnostike u Zavodu „Mehmedbašić“ radimo testiranje na urođenu trombofiliju. Urođena trombofilija je oboljenje koje, zbog povećane sklonosti stvaranju krvnog ugruška, je najčešći uzrok ranih ponavljanih pobačaja, neuspjelih vantjelesnih trudnoća, zastoja rasta ploda, smrti ploda u trudnoći, preeklamsije (bolesti majke koja nastaje tokom trudnoće), stvaranju tromba kod upotrebe kontraceptivnih pilula.
U Zavodu “Mehmedbašić” radimo i najsavremenju dijagnostiku uzročnika infekcija majke i ploda tokom trdunoće. Neotkrivene infekcije tokom trudnoće mogu dovesti do ozbiljnih oštećenja ploda, prijevremenog rađanja zbog prsnuća vodenjaka ili drugih velikih i teških komplikacija same trudnoće.
Zbog ovih činjenica u Zavodu otkrivamo te uzročnike RT-PCR metodom koja je iznimno osjetljiva jer otkriva i fragmente DNK traženih uzročnika. Tako radimo PCR dijagnostiku klamidije, ureaplazme, mikoplazme, skupinu TORCH uzročnika (toxoplazma, rubella, citomegalovirus, herpes virus), potom uzročnike hepatitisa B i hepatitisa C, prisustvo HIV-a. Ova metoda dozvoljava i dijagnosticiranje drugih uzročnika kao što su sifilis, gonoreja, MRSA. Uskoro uvodimo metodu detekcije aerobnih i anerobnih uzročnika infekcija također PCR metodom čime se dobija izuzetan kvalitet u otkrivanju i liječenju ovih ozbiljnih infekcija tokom trudnoće. Također istom PCR metodom dijagnosticiramo toksoplazmu i citomegalovirus u plodovoj vodi.
Da li radite gensku dijagnostiku u oblasti ginekologije?
U oblasti ginekologije RT-PCR metodom provodimo otkrivanje i genotipizaciju humanog papiloma virusa (HPV-a) “najopasnijeg” uzročnika infekcija grlića materice što je veoma bitno saznanje za preveniranje nastanka karcinoma grlića materice. Nakon dijagnosticiranja HPV infekcije pacijentima Zavoda su na raspolaganju savremene metode liječenja predkliničkih promjena i drugih ozbiljnih oboljenja grlića materice.
U oblasti muških razloga neplodnosti, kod azospermije, radimo kariogram što umnogome pomaže postavljanju prave dijagnoze azospermije i time efikasne i pravilne terapije neplodnosti.
Naši pacijenti mogu da se naruče na genetski savjet kod mnogih problema i dilema u dijagnostici, prevenciji i izbjegavanju nasljednih oboljenja. Ovu uslugu pacijenti mogu ostvariti i „online“ kontaktom preko naše web stranice jednom sedmično.
Vrlo skoro Zavod će ponuditi i metode individualizirane medicine kao što su otkrivanje nasljedne predispozicije za tumore dojke i jajnika sa interpretacijom i savremenim menadžmentom istih ali i drugih nasljednih oboljenja.
Da zaključim: vrlo sam sretna i ljudski i profesionalno jer radim modernu, potpuno pouzdanu i našim pacijentima vrlo važnu i potrebnu dijagnostiku koja će im pomoći da preveniraju nastanak bolesti, odnosno da što prije da dođu do cilja, a to je zdravlje!!!