Šta je HPV?
Humani papiloma virusi (HPV) pripada grupi preko 100 tipova papilomavirusa koji mogu da inficiraju ljude. HPV je osnovni uzrok nastanka raka grlića materice. HPV također može izazvati rak vagine, vulve, rak anusa, rak ždrijela. Genitalne bradavice (kondilomi) su također rezultat infekcije HPV-om. Kod mušakaraca HPV može biti uzročnik genitalnih bradavica (kondilomi) ali i malignih bolesti penisa, prostate.
Kako se HPV prenosi?
HPV se prenosi seksualnim putem i može se prenijeti uprkos korištenju kondoma. HPV se može prenijeti na dijete tokom porođaja.
Kako se zaštiti od HPV infekcije?
Osnovni način zaštite od infekcije HPV-om jeste vakcinacija. Sprječavanjem HVP infekcije radimo primarnu prevenciju nastanka raka grlića materice, raka vulve, raka vagine, raka anusa, raka ždrijela. Kod muškaraca radimo prevenciju razvoja raka penisa, raka porstate, raka anusa, raka ždrijela, odnsno prevenciju nastanka genitalnih bradavica. U ovom momentu čovječanstvu je na raspolaganju 9-valentna vakcina koja nas štiti od 9 najopasnijih sojeva HPV virusa (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58). Dugoročnom i masovnom vakcinacijom dječaka i djevojčica želi se u perspektivi umanjiti šansa za infekciju HPV-om a time smanjiti mogućnost nastanka raka pomenutih organa!!!
Šta je HPV genotipizacija?
HPV genotipizacija je proces određivanja prisustva HPV-a u uzorku cervikalnog brisa kod žena, odsnono u uzorku uretralnog brisa kod muškaraca. Ovim aktom se određuje prisustvo i tip virusa. Na osnovu eventualne dijagnoze prisustva HPV virusa ljekari zauzimaju stav za dopunsku dijagnostiku i dalji tretman.
Koliko je česta infekcija HPV-om?
Procjena je da 80% ljudi bude zaraženo ovim virusima u nekom periodu svog života. Zbog toga je infekcija HPV-om spada u najčešće spolno prenosive patogene. Infekcija HPV-om ne stvara trajni imunitet. Zbog toka je moguća ponovna infekcija (reinfekcija).
Simptomi HPV infekcije
Najčešći simptomi prisustva HPV jesu kondilomi u genitalnim područjima kod žena i muškaraca. Predmaligne i maligne promjene na grliću materice, na vulvi, vagini i anusu su najčešće uzrokovane infekcijom visokorizičnim tipovima HPV.
Dijagnostika prisustva HPV-a
Testiranje na prisustvo HPV se radi u cilju prevencije nastanka raka grlića materice i kod uspostavljanja tačne dijagnoze. U slučaju da se na osnovu PAPA testa zaključi da postoje promjene na ćelijama grlića materice potrebno je uraditi testiranje na prisustvo HPV. Testiranje na prisustvo HPV-a se sve više praktikuje i neovisno o rezultatu PAPA testa jer detekcijom virusa možemo brzo i pravilno reagovati sa ciljem sprječavanja nastanka premalignih i malignih promjena. Ukoliko je HPV test negativan manja je vjerovatnoća da su nastale promjene u vezi sa razvojem raka grlića materice. Utvrđeno je da HPV tip 16 i tip 18 imaju najveći onkogeni potencijal i da su odgovorni za oko 70% nastalih karcinoma.
Ako se istovremeno rade HPV test i PAPA test, u prilici smo da na vrijeme otkrijemo prisustvo HPV-a, prije nego virus učini promjene na grliću materice !!!
Prevencija razvoja predmalignih i malignih bolesti grlića materice
Prisustvo HPV, posebno sojeva 16 i 18, ukazuje na povećan rizik razvoja raka grlića materice. Kada se rade HPV test i PAPA test početni stadijum bolesti se može otkriti na vrijeme a njen dalji razvoj u potpunosti izbjeći. Iz tog razloga je neophodno redovno testiranje na prisustvo HPV patogena.
Vakcinacija može zaštititi žene od dva najopasnija tipa HPV (16 i 18), ali ne i od ostalih tipova ovog virusa koji su odgovorni za oko 30% nastalih karcinoma. Vakcina je efikasna ukoliko se primi prije prve infekcije HPV-om 16 ili 18. Redovni pregledi i pored vakcinacije ostaju neophodni.
Postoji veliki broj sojeva HPV i oni se međusobno razlikuju u sposobnosti da izazovu kancerogene promene pa je stoga važno odrediti tačan tip HPV koji je prisutan – ovo je moguće uraditi samo PCR metodom, odnosno detekcijom DNK ovog organizma, što se i radi u Zavodu “Mehmedbašić”
Testiranje u Zavodu “Mehmedbašić”
Test podrazumjeva tipizaciju 14 tipova HPV koji imaju različiti onkogeni potencijal:
- visoko rizični: tip 16 i 18
- srednje rizični: tip 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68
Napomena
Kod muškaraca se test može raditi iz uzorka uretralnog brisa, anusa i grla. Kod žena se test može raditi iz uzorka cervikalnog brisa, anusa i grla. Uzorak cervikalnog brisa na analizu se ne može uzeti tokom menstrualnog krvarenja.