Šta su klamidija, mikoplazma, ureaplzma?
Klamidija, ureaplazma i mikoplazma čini jednu od najčešćih spolno prenosivih uzročnika vrlo ozbiljnih infekcija kod žene i muškarca. Vrlo česta je infekcija kod mladih žena. Infekcija klamidijom, ureaplazmom i mikopazmom je bez simptoma, bola ili temperature te je podmukla sa ozbiljnim posljedicama. U turunoći može izazvati infekcije grlića mareice, uzlazno se proširiti na plodove ovoje, izazvati prskanje vodenjaka i visoki pobačaj ili prijevremeno rađanje sa svim posljedicama nezrelosti ploda. Infekcija je moguća i van trdunoće kada izaziva upale unutrašnjeg kanala grlića materice, unutrašnji zid šupljine materice te pogudne upale jajovoda. Ove posljednje upale su teške jer izazivaju začepljenje jajovoda i njihovu trajnu neprohodnost i nemogućnost začeća na prirodan način.
U Zavodu “Mehmedbašić” klamidija, mikoplazma, ureaplazma se lako dijagnosticira pomoću testova na bazi DNK, odnosno PCR metodom. Ova metoda je mnogo osetljivija od metode uzgajanja kulture, koja daje veliki broj lažno negativnih rezultata. PCR metodom direktno detektujemo DNK uzročnika, čak i kada je prisutan u vrlo malim količinama, što je veoma važno.
Kada se radi testiranje na klamadiju, ureplazmu, mikoplazmu?
- prvi ginekološki pregled pacijentice
- početak trudnoće
- prvi pregled kod obrade razloga neplodnosti
- ponavljani pobačaji (osobito II trimestra trudnoće)
- prije IVF postupka
- prije HSG-a
- prije pobačaja
Napomena za pacijente
Kod muškaraca se test može raditi iz uzorka uretralnog brisa.
Kod žena se test može raditi iz uzorka cervikalnog brisa. Uzorak cervikalnog brisa na analizu se ne može uzeti tokom menstrualnog krvarenja.
Šta su hepatitis B, hepatitis C i HIV?
Hepatitis B, hepatitisC i HIV su infektivna oboljenja koja se prenose polnim odnosom, putem krvi, “vertikalno” sa majke na fetus, intrauterino, ili nakon poroda. Virusi hepatitisa C i hepatitisaB izazivaju infektivna oboljenja jetre (akutna i hronična oboljenja jetre, oko 70% ciroza jetre i oko 80% primarnih karcinoma jetre).HIV virus izaziva sidu (sindrom humane imunodeficijencije). Zavod “Mehmedbašić” nudi PCR test za određivanje prisustva hepatitisa B, hepatitisaC i HIV virusa. Ovo je visoko senzitivna metoda koja omogućava detekciju uzročnika u svim stadijima bolesti. Prednost PCR metode je što može otkriti akutne infekcije u periodu inkubacije, kada još nije došlo do imunog odgovora u organizmu, kada bi serološke metode dale lažno negativan rezultat. PCR metode su neophodne kada je potrebno brzo, precizno i sigurno dokazati prisustvo/odsustvo virusne DNK.
Kome je preporučeno testiranje?
Ovaj test se preporučuje:
- trudnicama kao rutinska pretraga
- prije postupka IVF postupka
- prije postupka amniocenteze
- prije namjernog abortusa
- samoincijativno
Napomena Uzorak je krv, i ne mora biti natašte.
Šta je MRSA?
Meticilin rezistentni Staphylococcus aureus (MRSA) je bakterija otporna na mnoge antibiotike (beta-laktamske antibiotike, uključujući peniciline i cefalosporine). Većina MRSA infekcija su infekcije kože i sluznice. U Zavodu “Mehmedbašić” možete uraditi ovu analizu PCR metodm, izuzetno osjetljivom koja detektira DNK uzročnika čak i u veoma malim količinama. Ova metoda je mnogo osetljivija od metode uzgajanja kulture, koja daje veliki broj lažno negativnih rezultata. PCR testom može se otkriti meticilin rezistentni soj u različitim kliničkim materijalima, kao što su brisevi nosa, grla, ruku, sediment urina, krv, brisevi različitih lezija na koži.
Kada se radi MRSA?
Test preporučujemo trudnicama koje bi ga trebale uraditi bris nosa 4 nedjelje prije poroda ili kod novorođenčeta, majke ili oca kod kojih se sumnja na MRSA infekciju.
Šta je sifilis (lues)?
Sifilis je infektivna recidivirajuća bolest koja se prenosi najčešće pri polnom kontaktu. Zavod „Mehmedbašić“ nudi PCR test za određivanje prisustva Treponeme pallidum uzročnika sifilisa.PCR je metoda kojom se direktno otkriva uzročnik.
Kome se preporučuje testiranje na sifilis?
- ozljede, laceracije, bezbolan čir na stidnici, rodnici ili grliću materice
- povećanih limfnih čvorova genitalne regije
- condilomi (condinomata lata), hladni abscesi (guma)
- rutinska pretraga prije ilitokom trdunoće
- samoinicijativno
Napomena Uzorak je krv, i ne mora biti natašte.
Šta je HPV?
Humani papiloma virusom (HPV) je grupa od preko 100 tipova virusa iz grupe papilomavirusa koji mogu da inficiraju ljude. HPV je osnovni uzrok nastanka raka grlića materice.
Kako se prenosi?
HPV se prenosi seksualnim putem, i može se prenijeti uprkos korišćenju kondoma.HPV se može prenijeti na dijete tokom porođaja.
Zastupljenost
Procjena je da 80% ljudi bude zaraženo ovim virusima u nekom periodu svog života, što svrstava HPV u najčešće spolno prenosive patogene.
Simptomi
Najčešći simptomi prisustva HPV jesu kondilomi u genitalnim područjima kod žena i muškaraca. Maligne promjene na grliću materice su najčešće uzrokovane infekcijom visokorizičnim tipovima HPV.
Dijagnostika
Testiranje na prisustvo HPV se radi u cilju prevencije nastanka raka grlića materice i kod uspostavljanja tačne dijagnoze. U slučaju da se na osnovu PAPA testa zaključi da postoje promjene na ćelijama grlića materice potrebno je uraditi testiranje na prisustvo HPV. Ukoliko je HPV test negativan manja je vjerovatnoća da su nastale promjene u vezi sa razvojem raka grlića materice. Utvrđeno je da HPV tip 16 i tip 18 imaju najveći onkogeni potencijal i da su odgovorni za oko 70% nastalih karcinoma.
Prevencija
Prisustvo HPV, posebno sojeva 16 i 18, ukazuje na povećan rizik razvoja raka grlića materice. Kada se rade HPV test i PAPA test početni stadijum bolesti se može otkriti na vrijeme a njen dalji razvoj u potpunosti izbjeći. Iz tog razloga je neophodno redovno testiranje na prisustvo HPV patogena.
Vakcinacija može zaštititi žene od dva najopasnija tipa HPV (16 i 18), ali ne i od ostalih tipova ovog virusa koji su odgovorni za oko 30% nastalih karcinoma. Vakcina je efikasna ukoliko se primi prije prve infekcije HPV-om 16 ili 18. Redovni pregledi i pored vakcinacije ostaju neophodni.
Postoji veliki broj sojeva HPV i oni se međusobno razlikuju u sposobnosti da izazovu kancerogene promene pa je stoga važno odrediti tačan tip HPV koji je prisutan – ovo je moguće uraditi samo PCR metodom, odnosno detekcijom DNK ovog organizma, što se i radi u Zavodu.
Testiranje u Zavodu
Test podrazumeva tipizaciju 14 tipova HPV koji imaju različiti onkogeni potencijal:
- visoko rizični: tip 16 i 18
- srednje rizični: tip 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68
Uzorci za analizu
Kod muškaraca se test može raditi iz uzorka uretralnog brisa, grla.
Kod žena se test može raditi iz uzorka cervikalnog brisa, grla. Uzorak cervikalnog brisa na analizu se ne može uzeti tokom menstrualnog krvarenja.
Šta je CMV?
Citomegalovirus (CMV) spada u grupu herpes virusa i veoma je rasprostranjen. CMV se prenosi bliskim kontaktom preko tjelesnih tečnosti. Oko 50% opšte populacije u sebi nosi ovaj virus. Vjerovatnoća da će se osoba u nekom trenutku zaraziti ovim virusom je preko 90%. Infekcija CMV najčešće nema simptoma i prolazi neopaženo, ali virus ostaje u organizmu i može se reaktivirati. CMV može izazvati ozbiljne probleme kod osoba sa oslabljenim imunitetom i kod djece kod koje se imuni sistem još razvija. Infekcija CMV može biti posebno opasna za trudnice, odnosno za bebu koju nose. CMV infekcija je najčešća infekcija koja dovodi do kongenitalnih anomalija (urođenih poremećaja) kod djece, posebno ukoliko je do infekcije došlo u prvom trimestru trudnoće. Ukoliko dođe do infekcije tokom trudnoće, u 40% slučajeva virus prolazi kroz placentu i dovodi do inficiranja ploda što može rezultovati razvojem kongenitalnog CMV sindroma. Simptomi kongenitalnog CMV sindroma su hepatosplenomegalija (uvećanje slezine i jetre), trombocitopenija (smanjenje broja trombocita), hiperbilirubinemija (povećanje bilirubina), hemolitička anemija, mikrocefalus (mala glava), horioretinitis (oštećenja na očima), encefalitis (zapaljenje mozga), atipična limfocitoza.
Dijagnostika
Serološkim metodama se detektuje prisustvo antitijela na CMV. Ova metoda se preporučuje odraslim osobama, ali ne može detektovati infekciju fetusa. Prisustvo citomegalovirusa kod bebe u prenatalnom periodu se može uraditi samo PCR metodom, odnosno detekcijom DNK ovog organizma. Testiranje se preporučuje ukoliko su nađena IgM antitijela specifična za CMV. Laboratorija Zavoda “Mehmedbašić” prisustvo patogena detektuje isključivo PCR metodom.
Šta je toksoplazma?
Toxoplasma gondii je parazit koji se nastanjuje u svim toplokrvnim životinjama i ljudima. Infekcija ovim parazitom moguća je preko termički nedovoljno obrađenog mesa (jagnjetine, svinjetine i govedine), fecesa zaraženih mačaka, kao i prenosom sa inficirane majke na fetus, što može dovesti do oboljenja i/ili smrti fetusa. Oko 10-20% ljudi je zaraženo toksoplazmom, ali samo kod jako malog broja dođe do razvoja bolesti (toksoplazmoze). Tokom prvih nedjelja nakon infekcije mogući su simptomi koji podsjećaju na simptome gripe. Nakon toga ovaj parazit rijetko uzrokuje simptome bolesti. Iako prisustvo ovog parazita u većini slučajeva ne utiče na zdravlje odrasle osobe, ovaj parazit može biti opasan po fetus ukoliko se žena inficira tokom trudnoće, kao i za osobe sa oslabljenim imunim sistemom.U takvim slučajevima postoji čitav spektar manifestacija bolesti od asimptotskih limfodenopatija (povećane limfne žlijezde), anemija, miokarditisa (zapaljenje srčanog mišića), pneumonitisa (zapaljenje plućnog tkiva), horioretinitisa (oštećenja na očima), pa do dugotrajnih oboljenja centralnog nervnog sistema. Trudnice inficirane toksoplazmom najčešće nemaju nikakve simptome. 30-40% žena koje se tokom trudnoće inficiraju imaće potomstvo sa kongenitalnim anomalijama. Rizik od transplacentalne infekcije raste sa 15% na 30% i 60% u zavisnosti da li se trudnica inficira u prvom, drugom ili trećem trimestru trudnoće. Sa druge strane, djeca kod koje se javljaju najmanja oštećenja jesu ona čije se majke inficiraju u trećem trimestru trudnoće. Ukoliko se trudnica inficira u prvom ili drugom trimestru trudnoće neophodno je primjeniti pravovremenu terapiju ili prekinuti trudnoću.
Dijagnostika
Serološkim metodama se detektuje prisustvo antitijela na Toxoplasma gondii. Ova metoda se preporučuje odraslim osobama, ali ne može detektovati infekciju fetusa. Prisustvo Toxoplasma gondii u prenatalnom periodu se može uraditi samo PCR metodom, odnosno detekcijom DNK ovog uzročnika. Testiranje se preporučuje ukoliko su nađena IgM antitijela specifična za Toxoplasma gondii. Laboratorija Zavoda “Mehmedbašić” prisustvo patogena detektuje isključivo PCR metodom.